روزی که مردم، رسانه شدند:
در جهان امروز، جنگ‌ها قبل از موشک و بمب، از سطرها و تصویرها شروع می‌شود. آنچه ۷ تیر ۱۴۰۴ در ایران رخ داد، تنها یک مراسم تشییع نبود؛ نقطه عطفی بود در بازآرایی جنگ روایت‌ها، جایی که مردم، با قدرت اجتماعی و ابتکار رسانه‌ای، تصویر شکست‌ناپذیری را مقابل تحریف رسمی و سانسور بین‌المللی ساختند. هشتگ بدرقه ۹۰میلیونی در کسری از ساعت، ترند ایران و جهان شد، اما مهمترین پیامش فراتر از عدد جمعیت؛ تصویری بود که نمی‌شد حذفش کرد.
بند اول: قدرت مردم در خط مقدم مهندسی تصویر ملی
این روزها، سراسر جهان از تل‌آویو تا واشنگتن روایت را نه ژنرال‌ها، که موبایل‌ها و روایت‌های میدانی مردم می‌سازند. دشمن، با تهاجم سایبری و رسانه‌ای، سعی در سانسور شکوه حضور میلیون‌ها ایرانی در خیابان‌ها داشت. اما پخش بی‌واسطه عکس‌ها و تجربه‌ها، از دختران و پسران جوان تا پیرمردان خیابان انقلاب، این پروژه را به زانو درآورد. برای اولین بار، نه رسانه‌های رسمی غربی، که میلیون‌ها کاربر ایرانی نقشه توزیع چهره امید و وحدت را ترسیم کردند.
ساختار جدید روایت ایرانی
– امکان جعل و تحریف تصویر ملی از دست رفته است؛ مردم خود «راوی» و «منبع» اول شده‌اند.
– هر گوشی و هر استوری، یک سند علیه تحریف سازمان‌یافته و جریان سانسور است.
– هشتگ بدرقه_۹۰میلیونی، نه فقط یک کلیدواژه، که تبدیل به میدان نبرد ذهن‌ها و قلب‌ها شده است.
بند دوم: شکست پروژه “تحقیر ملی” و سوژه‌سازی امید
هدف جنگ روایت‌ها تنها سانسور تصویر نیست؛ تزریق خودتحقیری و شکستن اعتماد اجتماعی است. دشمن تلاش می‌کند تا عظمت حضور مردم را به حاشیه براند و با مطالبه‌سازی کاذب (مثلاً دوقطبی‌سازی میان وطن‌دوستی و ارزش‌های دینی، یا ایجاد شکاف نسلی و طبقه‌ای) پویش امید را مهار کند. اما روایت غالب، از سوی کف خیابان و حتی نخبگان نوگرا، چیز دیگری است. در شبکه‌های اجتماعی فارسی، میلیون‌ها محتوا با محوریت «غرور ملی»، «ایران همدل»، «مردم در میدان» و چهره‌های واقعی ملت، فضای غالب را گرفته است.
نقشه جدید سرمایه اجتماعی
– هر خانواده، محله و دانشگاه روایت شخصی خود را در پازل همبستگی ملی جا می‌دهد.
– خودتحقیری رو به افول و باور به اقتدار ملی رو به صعود است.
– پویش‌های مدرن مردمی، امید و معنای آینده را با زبان رسانه‌ای و مبتکرانه بازآفرینی می‌کنند؛ بلوغ رسانه‌های ساده‌ساز سال‌های قبل به رسانه‌های عمیق و حقیقت‌نگر تبدیل شده است.
بند سوم: جنگ بر سر حافظه جمعی؛ روایت‌سازی علیه بی‌هویتی تحمیل‌شده
دشمن می‌کوشد از پلتفرم‌های جهانی برای فرسایش حافظه تاریخی ملت‌ها و فراموشی شور ایستادگی رهبران و مردم ایران استفاده کند. اما تصاویر بدرقه سرداران شهید رشید انقلاب و اسلام و ملت، از قاب دوربین‌های آماتور و حرفهای، خط «فراموشی‌بری» را قیچی کرد و تجربه اجتماعی مقاومت را تا نقاط محروم و حاشیه‌ای کشور تسری داد. امروز هر عکس و ویدئو، نه‌فقط سند وجه ملی جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، که سرمایه برای سال‌های بحران و بی‌دولتی‌های منطقه نیز خواهد بود.
ساختار نوین تثبیت هویت نسل‌ها
– حافظه جمعی ملی، با مهارت رسانه‌ای و حکمت مردم، بازمهندسی شده است.
– جوانان و نوجوانان، خود را مالک و حافظ روایت ملی می‌دانند و نه صرفا مصرف‌کننده تصویر رسمی.
– نمایه امید، از متن تشییع‌های میلیونی تا کپشن‌های کوتاه نوجوانان، هویت آینده ایران را تضمین می‌کند.
بند چهارم: مسئولیت رسانه‌های ملی و راه آینده
اولویت امروز و فردای رسانه، مهندسی و ماندگارسازی این بدنه تصویرها و روایت‌هاست. هر رسانه ایرانی (از خبرگزاری تا هسته‌های کاربری در پیام‌رسان‌های بومی) باید با دقت و سواد رسانه‌ای نوین، محتواهای مرتبط با #بدرقه_۹۰میلیونی را کانون پردازش و اشاعه قرار دهد. این آینده‌نگری، فقط دفاع از واقعیت نیست، بلکه مهندسی امید و جلب مشارکت نسلی برای صیانت از حقیقت ایرانی است.
راهکارهای مدیریت رسانه ای برای رسانه‌های ایرانی
– فعال‌سازی هسته‌های جوان روایت‌ساز پیرامون پوشش تصویری و ویدیویی از گستره ملی بدرقه؛ تولید بسته‌های چندرسانه‌ای اختصاصی و قابل بازنشر.
– همکاری سیستماتیک تحریریه‌ها با پلتفرم‌های بومی، ثبت شهادت‌های مردمی از سراسر کشور و مستندسازی برای حافظه تاریخی.
– تلاش برای هشتگ‌سازی خلاق و منظم به زبان‌های مختلف، بهره‌گیری از ظرفیت نخبگان هنری و دانشگاهی در بازیابی شکوه این حضور.
– آموزش مستمر سواد رسانه‌ای به کاربران برای جلوگیری از افتادن در دام سلبریتی‌های بی‌هویت و شبکه‌های تحریف.
جمع‌بندی: ملتِ روایتمند، ایرانِ آینده‌ساز
ایران امروز تبدیل به آزمایشگاه بزرگ مهندسی روایت و سرمایه اجتماعی «پُرچمی» شده است که حتی دشمن، مجبور به اعتراف به وسعت و معناگرایی آن شده. بدنه میلیونی «ملت امیدساز» در تشییع سال ۱۴۰۴ نشان داد که جنگ روایت‌ها، بدون مردم و مشارکت نسل‌ها بی‌نتیجه است. اگر عصر رسانه، عصر مهندسی افکار است، این میدان را ملت ایران با هشتگ بدرقه_۹۰میلیونی و مهندسی تصویر ملی، یک گام جلوتر بردند. ایران با تکیه بر این سرمایه اجتماعی، نه‌تنها سناریوی تحقیر و انشقاق دشمن را شکست، بلکه افق نوین همبستگی و مشروعیت اجتماعی برای بازآفرینی آینده‌اش خلق کرد.
عیسی نیسی/ روزنامه‌نگار / مدیرمسئول مجموعه رسانه ای الفت ملت
- نویسنده : عیسی نیسی
